YAĞLAR

YAĞLAR


Yağlar genel olarak yiyecek maddelerinde,bitkilerde,hayvanlarda ve insan vucudunda bulunur.Esas yapısı;karbon(C),hidrojen(H) ve oksijendir(O)

Yağlar,yağ asitleri,griserol moleküllerinin birleşmesiyle oluşmuştur.

Bir gr yağ yandığında 9,45 kalori verir.

YAĞLARIN KİMYASAL YAPILARI

1)DOYMUŞ YAĞLAR(katı haldeki yağlardır):Hidrojenle doldurulmuştur.örneğin:tereyağı,margarin,iç yağlar

2)DOYMAMIŞ YAĞLAR(sıvı haldeki yağlardır.):Hidrojenle doldurulmamıştır.örneğin:zeytinyağı,ayçiçek yğı,soya yağı,mısır özü yağı,pamuk yağı

YAĞLARDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER

1)Uzun süre uygun olmayan koşullarda bekletilen yağ,bakterilerin ve sıcağın etkisiyle kendini meydana getiren yağ asitleri ve grisorele ayrışır.Böylece bekletilen yağda yapılan yemeklere acı bir tad verir lezzetini bozar ve sağlığada zararlıdır.

2)Yağlar gereğinden fazla ısınırsa yapıları değişir.Halk arasında buna yanma veya dumanlanma denir.Her yağın yanma ve dumanlanma ısısı değişiktir.Fazla ısıtılmış(yanma derecesindeki)yağda pişirilen yemekler sağlığa çok zararlıdır.Özellikle safra kesesi,karaciğer ve pankreasa etki ederek onların çalışmalarını önler.Bu nedenle yağlar çok ısıtılmadna kullanılmalıdır.

BİTKİSEL YAĞLAR:Her birinin kendi cinsine göre özelliği vardır.Sıvı yağlaradır.Ancak bitkisel yağ olduğu halde katı yağ olan kakao yağı istisnadır.

BİTKİSEL YAĞ ÇEŞİTLERİ

1)Soya fasulyesi yağı 2)Haşhaş yağı 3)Ceviz yağı 4)Ayçiçek yağı

5)Susam yağı 6)Yer fıstığı yağı 7)Pamuk yağı 8)Zeytinyağı 9)Kakao yağı

10)Mısır özü yağı 11)Badem yağı 12)Fındık yağı







1

HAYVANSAL YAĞLAR:Hayvansal yağlarda katı veya yarı katı yağlardır.Balık yağı hayvansal olmasına rağmen sıvıdır.Buda istisnadır.

HAYVANSAL YAĞ ÇEŞİTLERİ

1)Sütten elde edilen çeşitli tereyağları(Koyun,inek,manda tereyağları)

2)Koyunlardan elde edilen kuyruk yağları

3)Koyun ve sığırların çeşitli bölgelerinden elde edilen içyağlar(Böbrek üstü yağları)

4)Kaz ve ördek yağları

5)Tavuk,hindi yağları

6)Balık yağı vb.

Margarinler:Margarinler,bitkisel sıvı yağlara hidrojen doldurularak doymuş yağ haline getirilen yağlardır.Kaynakları genellikle bitkisel olduğu halde hayvansal yağların özelliklerini almıştır.

Margarinler, tereyağına göre çok daha ucuza mal olduğu için kahvaltılık,yemeklik,pastalık olarak çok tüketilmektedir.İçlerine süt tozu koyularak lezzeti arttırılmaktadır.İçlerindeki hidrojen seviyesine göre sertlikleri artmaktadır.Margarinlerin hidrojenle doyurma nispeti azaldıkça ,insan sağlığına zararıda azalmaktadır.

GÜNLÜK YAĞ GEREKSİNİMİ

Sağlık sorunu olmıyan bir insana günlük yağ gereksinimi en az 75 gr en fazla 125 gr olmalıdır.Bu oran yaşlı insanlarda en fazla 75 gr dır.

Yağ çok dikkatli kullanılması gerekn bir besindir.Fazla kullanıldığı taktirde damar tıkanıklığı,fazla kilo,kalp rahatsızlığı gibi hastalıklarla karşılaşabiliriz.

YAĞLARIN BESLENMEDEKİ ÖNEMİ

1)Yağlar çok enerji veren besin maddeleridir.Vucut organizmamızın çalışması ve vucudumuz için gereksinim duyduğu enerjiyi çok ekonomik şekilde yağlardan karşılıyabiliriz.

2)Yağda eriyen vitaminler A,D,E,K vitaminleri ve esas yağ asitleri vucudumuza yağlar yoluyla alınır.

3)Deri altı yağ tabakası vucut ısısının kaybını önler.

4)Yağ,böbrek gibi bazı önemli organları çevreliyerek onları dış etkenlerden korur.

5)Hayvansal yağlar bitkisel yağlada göre A ve D vitaminleri yönünden daha zengindir.Bu nedenle her ik yağdanda tüketmek gerekir.